ارزیابی اثر اسانس گیاه بومادران زرد بر رشد پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور در شرایط برون تنی

هدف: سالک یا لیشمانیوز جلدی یکی از بیماری های اندمیک در برخی از نقاط ایران است. استفاده از ترکیبات آنتیموان پنج ظرفیتی به عنوان خط اول درمان، با محدودیت ها و عوارض جانبی متعددی گزارش شده است. از این رو همواره تلاش برای یافتن روش های درمانی جدید و ﻣﺆثر مورد نظر است. در پژوهش حاضر، تأثیر گیاه بومادران که از گیاهان بومی کشور است بر رشد پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور در شرایط برون تنی بررسی شد. مواد و روش‏ها: این مطالعه تجربی در سال 1391 در دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. اسانس گیاه بومادران زرد به روش تقطیر با بخار تهیه و تجزیه و تحلیل اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی انجام شد. سپس اثر غلظت های 10، 15، 25 و 50 درصد اسانس گیاه بومادران درشرایط برون تنی روی رشد پروماستیگوت و ماکروفاژ آلوده به آماستیگوت لیشمانیا ماژور بررسی شد. اثر بخشی اسانس گیاه بر پروماستیگوت و آماستیگوت انگل با استفاده از روش شمارش مستقیم و نیز آزمون mtt سنجیده شد در همه آزمون ها چاهک حاوی محیط کشت و انگل بدون افزودن دارو به عنوان کنترل در نظر گرفته شد. و نتایج با استفاده از از آزمون anova مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج: نتایج حاصل از آزمون mtt نشان داد که 24، 48 و 72 ساعت پس از کشت انگل، تعداد پروماستیگوت ها در گروه های کنترل با گروه های تیمار شده با غلظت های 10، 15، 25 و 50 درصد اسانس گیاه بومادران دارای اختلاف معنی دار (05/0p<) بوده است. 66 درصد ماکروفاژهای آلوده به آماستیگوت 72 ساعت پس از کشت انگل تیمار شده با غلظت 50 درصد اسانس گیاه از بین رفتند. نتیجه گیری: اسانس گیاه بومادران زرد در از بین بردن پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور و ماکروفاژ آلوده به آماستیگوت انگل، اثر مطلوبی دارد؛ بنابراین انجام مطالعه در شرایط درون تنی برای استفاده درمانی از آن برای زخم های سالک توصیه می شود.